De ontevreden baby – Artikel in tijdschrift Kiddo

De Ontevreden Baby – Een benadering die ouders geruststelt 

Door: Marilene de Zeeuw, Merel Obermeijer, Myrte van Lonkhuijsen, Nike Mencke en Maartje Luijk 

Op het kinderdagverblijf slaapt Matis prima, maar niet in de slaapkamer. Hij slaapt alleen als hij op de groep mag slapen. Van de GGD-regels voor kinderdagverblijven is dat eigenlijk niet toegestaan, maar als je hem in de slaapkamer legt is hij ontroostbaar en gaat hij zeker niet slapen. Matis lijkt omgevingsgeluid en nabijheid prettig te vinden bij het slapen, en dat willen jij en jouw collega’s hem wel bieden. 

Gewoon onrustig

Onrustig babygedrag is heel normaal, maar wordt vaak niet als normaal ervaren. Onrustig gedrag, zoals huilen of onregelmatig slapen, kan zwaar zijn voor ouders en pedagogisch medewerkers, zelfs als er geen sprake is van ongewoon veel of heftige onrust. Hoe ga je hiermee om op de opvang? Hoe ondersteun je ouders met vragen rond ontevreden baby’s? Waar vind je betrouwbare informatie? Het prille ouderschap is een emotionele achtbaan. 

Alle opvoeders willen het beste voor de kinderen. Maar hoe we het beste voor baby’s kunnen zorgen, is nog niet zo eenvoudig. Er zijn veel verschillende manieren, en er zijn veel verschillende boeken over geschreven. Enerzijds kan al die informatie verwarrend zijn voor opvoeders, anderzijds laat het ook zien dat er niet één juiste manier is. Iedere baby en iedere opvoeder is uniek.

Veel bestaande boeken en methoden leggen de nadruk op routines en regelmaat. Toch zijn er ook experts die minder focus leggen op routines, en meer aandacht hebben voor de behoeften van het individuele kind. Deze aanpak is onder andere terug te vinden in het recent vertaalde boek “De Ontevreden Baby” van dr. Pamela Douglas. Zij beschrijft een verfrissende back-to-basic benadering voor het begrijpen en omgaan met onrustig babygedrag. In haar boek geeft ze vooral gezinsgerichte adviezen, en deelt inzichten die erop zijn gericht om stress bij ouder en kind te vermijden. De benadering gaat niet uit van wat volwassenen van een baby verwachten, maar van wat een baby nodig heeft. Dr. Douglas laat zien dat de problemen met slapen, huilen en eten meestal met elkaar samenhangen. Zij stelt dat het helpt om die uitdagingen niet te zien alle losse onderdelen, maar juist als één geheel. Dat helpt opvoeders om een benadering te vinden die past bij ieder uniek kind, en het stelt in staat om mee te kunnen bewegen met de razendsnelle ontwikkeling in het eerste jaar.   

Hoeveel gehuil is normaal?

“Dit is toch niet normaal meer”, verzucht een vader, met de wallen onder zijn ogen en een wanhopige blik, wanneer hij zijn dochtertje van 10 weken komt brengen voor een keer wennen op de babygroep.”Ze huilt zoveel, zo hoort het toch niet te zijn!” Hoeveel gehuil is eigenlijk normaal? Het is een vraag die veel ouders bezighoudt. In haar boek gaat dr. Douglas verder dan eenvoudige antwoorden. Met toegankelijke voorbeelden geeft ze handvatten voor de omgang met huilende baby’s. 

Knagende Honger en Buikklachten

Een duik in de wereld van voeding volgt, waarbij Dr. Douglas vragen over borstvoeding, flesvoeding, reflux en allergieën behandelt. Ze beschrijft een liefdevolle verkenning van de nuances van borstvoeding en flesvoeding, met speciale aandacht voor de natuurlijke reflexen die baby’s hebben om zichzelf goed aan de borst aan te leggen en het belang van de juiste positie. Het hoofdstuk over buikklachten biedt inzichtelijke informatie voor ouders die worstelen met mogelijke darmproblemen bij hun baby’s. 

Stimuleren van de Zintuigen

In Nederland wordt vaak geadviseerd om onrustige kinderen rust te bieden en prikkelreductie toe te passen. Dat werkt voor sommige kinderen goed, maar voor andere kinderen juist niet. Ook hier is het van belang te realiseren dat er niet één juiste aanpak is voor onrustige baby’s. Dr. Douglas pleit ervoor kinderen al heel jong te prikkelen en uit te dagen. Zo’n rijk sensomotorisch ‘dieet’ verzadigt het kind. Op die manier, zo betoogt Douglas, wordt het kind voldaan moe, neemt onrust af en kan er lekker geslapen worden. 

Slapen als een baby

‘Slaapt ‘ie al door?’, is misschien wel een van de meest gestelde vragen aan kersverse ouders. De grote focus op slaap maakt dat ouders soms uit het oog verliezen dat er heel veel verschillen zijn in slaappatronen van baby’s. Dr. Douglas begrijpt de zorgen over nachtelijk wakker zijn en het snakken naar ononderbroken slaap van ouders. Ze breekt met conventionele adviezen en benadrukt dat de relatief recente ‘voeden-spelen-slapen’-cyclus niet altijd in lijn hoeft te zijn met de slaapbiologie van een baby. Ze biedt geruststelling aan ouders die verlangen naar structuur en legt vooral er vooral de nadruk op dat baby’s ook hun slaapwensen aangeven en aan hun slaapbehoefte toekomen zonder schema. 

Van je baby genieten en de focus op slaap loslaten

Het laatste deel van het boek richt zich op het welzijn van ouders. Dr. Douglas moedigt ouders aan om zich los te maken van negatieve gedachten, mindfulness te oefenen en de uitdagende kanten van het ouderschap te leren verdragen. Ze pleit voor een benadering gebaseerd op persoonlijke waarden en mindfulness, afkomstig uit de Acceptance & Commitment-therapie. Een therapie richting die zich richt op flexibiliteit en het loslaten van rigide regels, wat ouders aanmoedigt om hun eigen waarden te volgen. Ook moedigt het ouders aan om, in tegenstelling tot het ‘perfect’ te willen doen, te leren om comfortabel te worden met ‘goed genoeg ouderschap’.

Het Possums Programma

Naast het boek verzorgen Dr. Douglas en haar team internationaal cursussen rondom de slaap van baby’s, het Possums Programma. In haar huidige boek deelt dr. Douglas de achtergronden en inzichten van hun benadering. Meer over het programma kun je hier vinden.

Tot slot

In een landschap met een veelheid aan informatie over babyverzorging, is het boek “De Ontevreden Baby” een welkome relativering. Dr. Douglas geeft met haar benadering ouders en professionals de ruimte om op een empathische en effectieve manier met onrustige baby’s om te gaan. Het is niet alleen een gids; het kan een geruststellende metgezel vormen voor al diegenen die staan voor de uitdagingen die het zorgen voor baby’s met zich meebrengen. In een wereld vol perfecte plaatjes en hoge verwachtingen, herinnert dit boek ons eraan dat ouders, baby’s en hun verzorgers geweldig zijn zoals ze zijn.