11 tips bij slaapproblemen

Slapen gaat vaak niet vanzelf

Sommige dingen gaan vanzelf bij kinderen. Slapen is daarentegen iets dat vaak wel een zetje in de goede richting kan gebruiken. Om al die slaapradartjes goed te laten lopen is bijsturen door volwassenen veel belangrijker dan we ons realiseren.

Kinderen met slaapproblemen (en hun ouders) leven in een constante jet-lag

Ons bioritme wordt vanaf dat we ongeveer 3 maanden zijn aangestuurd door een ingenieus systeem. Als alles goed werkt en niet te veel verstoord wordt ga je slapen als je moe bent en wordt je weer wakker als je voldoende slaap hebt gehad. Maar er is niet veel voor nodig om de hele boel goed en chronisch in de war te schoppen.  En dan voelt het voor iedereen alsof je veel te lang hebt gefeest, daarna in het vliegtuig bent gesprongen en aan de andere kant van de wereld de een onmogelijke taak uit moet voeren. En die opdracht kan dan van alles zijn; b.v. accepteren dat je koekje gebroken is in plaats van heel. Je hebt geen lastig kind of bent geen hysterische huisvrouw: je lijdt aan een chronische jet-lag.

Goed voor jezelf zorgen

Het is haast onmenselijk waartoe ouders staat zijn. Dat is mooi om te zien. Het is dan ook begrijpelijk dat de zwaarst beproefde monniken bescheiden naar de grond kijken als ze ouders tegen komen.

Nachten from hell en ’s morgens weer liefdevol aan de dag beginnen. Driftbuien managen. Een oneindige stroom aan zooi opruimen. Boodschappen meenemen voor de buurvrouw. Maar nu komt de open deur: je kunt alleen goed voor een ander zorgen als je echt heel goed voor jezelf zorgt. Eet goed, schakel hulp in (echt doen!), slaap overdag bij, zorg dat je voldoende vitamine D binnen krijgt en zoek en vind momenten om te genieten van het ouderschap.

 Verbinding

Gelukkig zijn wij mensen best makkelijk te begrijpen. Er is meestal een achterliggende reden voor gedrag. En wil je dat er gedrag verandert dan kun je het beste bij de kern-behoefte beginnen. Door verbinding te maken met wat je kind echt wil of nodig heeft. Bij een baby van 4 maanden met ritme en regelmaat gerommel pak je het ritme aan. Met een beenklever van 1.5, die het overdag én ’s nachts spannend vind als je weg gaat (is papa er nog wel als ik hem niet zie?,) ga je werken aan hechting, veiligheid en ontspanning.  Heb je een temperamentvolle directeur in de dop die je overdag én ’s nachts claimt? Dan is het wellicht een idee om daar overdag mee aan de gang te gaan dan in het uur van de wolf. En ik snap die stoute stoere zeer zelfstandige schoolgaande kanjer van 4 wel die ’s nachts liever tussen papa en mama inligt dan in zijn eigen hoogslaper met opkruipende spoken.

Gewoonte dieren

Even lezen in bed, op mijn linkerzij liggen en daarna op mijn rug. Zo val ik in slaap. Altijd. Anders lukt het niet. Bij kinderen zijn deze slaapassociaties nog veel meer nodig. Zonder de slaapassociatie lukt het niet. Dus; valt je kind in slaap aan de borst, dan wil het altijd in slaap vallen aan de borst. Ieder moment dat het lichtjes wakker wordt. En dat kunnen best veel momenten zijn.

Help je kind, door het slaapassociaties te leren die het altijd en zelfstandig kan inzetten en waarvoor het niet van jou afhankelijk is.

Uitgerust naar bed

Wij volwassenen hebben zelf vaak een beetje een verwarrende verhouding met slaap. Zo sturen we onszelf vaak veel te laat naar bed, we rekken. Voor ons is dat niet goed, maar dat is een heel ander verhaal. Maar voor kinderen is dat helemaal niet handig. In slaap vallen kost energie. En je moet er niet te moe voor zijn. Dan lukt het niet. Als je over je vermoeidheid heen bent als kind is het heel lastig om in slaap te vallen. Stuiteren en hyperactief doen past dan beter bij je stemming.

Je kind is geen project

Focus is fijn. Door je te focussen krijg je veel gedaan. Zo zien sprinters op de olympische spelen bijvoorbeeld 100 meter lang niets anders dan de finish. Werken aan een project kan ook zo’n effect op je hebben. We gaan het slapen aanpakken, we gaan even alles op alles zetten! Maar dát wil je dus niet met je kind. Je kind is zoveel meer dan een slaapproject. Vind, naast het helpen met lekker slapen, momenten om te genieten. Houdt het grote plaatje voor ogen. Waar sta je voor als ouder? Realiseer je dat, hoe super zwaar het nu ook is, dit een moment opname is in een mooi en vervullend leven. Realiseer je dat je je kind opvoed met jouw opvoedwaarden, zoals warmte veiligheid en geborgenheid.

 Onbewust in de weg

Wil je je kind lekker leren slapen dan is het wel zo handig om je bewust te zijn van wat er zoal bewust en onbewust in de weg kan zitten. Ik noem maar wat:

• We moeten zachtjes doen anders worden de buren/ zusje/ hond wakker;
• Misschien heeft hij toch honger;
• Ik vind het geen probleem als hij bij ons in bed slaapt maar jah dat hoort toch niet;
• Het is zo zielig voor haar als ik haar iets weiger. Ik wil niet dat mijn kind ongelukkig is.

Het helpt enorm om onbewuste blokkades eens open en eerlijk onder de loep te nemen.

Kwaliteit versus kwantiteit

Als je weinig of onderbroken slaapt is daar niet altijd op korte termijn iets aan te veranderen. Wat je wel kan doen is de kwaliteit van de momenten dát je slaapt verbeteren. Door te oefenen om bij de wakker momenten zo slaapdronken mogelijk te blijven, door helpende gedachtes te stimuleren, door niet helpende gedachtes te negeren, door mindfulness oefeningen te doen op het moment dat je weer in slaap kan vallen. Door bijvoorbeeld alle gedachtespinsels te laten voor wat ze zijn en je te concentreren op het bewegen van de adem.

 What not to say

Er zijn echt een shitload of dingen die je  volgens mij echt niet moet zeggen tegen ouders met slechte slapers. Hier de top-vier.

 “Ach, alle kinderen slapen wel eens slecht.”

Dat is echt niet waar. Zolang er geen goede reden is, zoals een medische of verschrikkelijke spanningen in huis of op school kunnen kinderen gewoon leren slapen.

“Slaapt ie al door.”

Nee hij slaapt niet door. Dat is ook helemaal niet de bedoeling. Kleine baby’s horen wakker te worden. Om te eten of om de borstvoeding wat op te krikken. Of omdat het veiliger is om snel en makkelijk wakker te worden als je te warm bent of in een te diepe slaap verdwaalt.

  “Bij mij is het geen probleem, ze hebben heerlijk geslapen hoor vannacht.”

(Zegt oma, na het logeerpartijtje.)

Ja, en, dus het ligt aan mij? Niet zeggen, gewoon niet zeggen!!!

 “Je moet ze gewoon laten huilen. Drie nachtjes. Dan is het zo over. Werkte bij mij ook.”

Hoe bedoel je gewoon? Dat is toch niet gewoon. Kinderen communiceren door te huilen. Ouders zijn evolutionair gemaakt om hier een antwoord op te geven. Het is niet gewoon om kinderen alleen te laten huilen. En ook niet nodig om lekker te leren slapen. Een goed slaapplan, met aandacht voor hechting, dat is wat er nodig is.

 Zelluf-doen

Van een slaapgebrek wordt ieder mens uiteindelijk knettergek. Schakel hulp in. Maak een plan dat werkt en bij je past.

Vraag alleen advies aan mensen van wie je advies wil. Wacht niet te lang om wat tips en richtlijnen te vragen aan een deskundige. Ze zijn ervoor. Ik weet dat we in een maatschappij leven die zich als een malle vast blijft klampen aan het  bizarre idee dat je ‘kinderen opvoeden’ moet kunnen. Terwijl je daarnaast pas na 4 jaar onderzoek en pijnlijke dierenproeven pas mag promoveren op, ik noem maar wat, de trilhaartjes van de amoebe. Terwijl een kind een veel ingewikkelder wezen is, dat ook nog eens iedere dag compleet veranderd.

Daarbij; als je auto hapert ga je er toch ook mee naar iemand die er verstand van heeft?