Iew! Dat lust ik niet hoor! In dit artikel geef ik een paar praktische tips om een zesjarige kieskeurige eter te transformeren tot een smikkelende bourgondiër.
Een moeder heeft van alles geprobeerd, maar haar zesjarige dochter blijft kieskeurig aan tafel. Ze is fan van ‘de vier p’s’: pizza, pasta, pannekoeken en patat. Brood eet ze ook graag, maar groente blijft lastig. Inmiddels peuzelt ze wat bloemkool en sperzieboontjes, maar andere groenten zijn uit den boze. Een lekker eenpansgerecht met iets gezonds is ook geen optie. Ze wil niets dat ‘door elkaar zit’. Moeder combineert daarom vaak in een maaltijd iets vertrouwds met iets nieuws. Of ze vraagt dochter om bij nieuwe dingen het aantal hapjes te eten dat het meisje oud is. Maar het werkt niet.
Het is een klassiek probleem: hoe krijg je kinderen zo ver dat ze (ook) gezond eten? Waar opvoeders dat vroeger nog wel eens probeerden af te dwingen, is dat voor veel moderne ouders taboe. Dwang geeft niet bepaald het signaal dat groenten verrukkelijk zijn.
Het allerbeste is in dit geval waarschijnlijk een time-out wat betreft eetdiscussies, denkt pedagoog Merel Obermeijer van Opvoedingsondersteuning Utrecht.
“Neem een punt in je agenda, bijvoorbeeld 1 september, en stel jezelf als doel tot aan dat moment alle positieve en negatieve energie rond eten weg te laten. Alle afspraken, al het ‘als je dit eet, dan krijg je een toetje’, alle opgetrokken wenkbrauwen of zuchtjes. Vraag eventueel of iemand anders meekijkt of dat je inderdaad lukt.”
Dat is nodig omdat het bij gezeur rond eten vaak om iets anders gaat, zegt Obermeijer: autonomie. “Een kind wil zich afzetten en voelt feilloos waar bij jou de spanning zit. Het kind heeft door: als ik iets niet lust, dan ben ik weer even het middelpunt van het universum.”
Hele week bloemkool
Obermeijer heeft daarom nog een advies: zorg voor gezellig gepraat op kindniveau. Ideeën daarvoor staan in het boekje ‘Tafelklets!’ van Michal Janssen. “Vaak zie je dat ouders even iets zeggen tegen elkaar en daarna aan het kind vragen hoe het op school was. Maar kinderen kletsen liever in het nu. Wat voor vogels hoor je, welke kleuren liggen er op je bord?”, zegt Obermeijer. Als papa en mama te veel met elkaar praten, zal een kind eerder op een negatieve manier proberen aandacht te trekken aan tafel.
Kook tot 1 september dingen die het kind lekker vindt, zegt Obermeijer. “Desnoods de hele week bloemkool.” En vader en moeder kunnen deze zesjarige ook alvast wat hapjes voorzetten als ze bijvoorbeeld tv-kijkt voor het eten. Wat snoeptomaatjes, komkommer, rauwe bloemkool, broccoli met roomkaas. Vaak glipt zo ‘op de automatische piloot’ al wat groente naar binnen.
Na 1 september is het tijd om het eetrepertoire uit te breiden. Proeven ‘met je tong’ mag dan ook zonder doorslikken, adviseert Obermeijer. “Voor kinderen is het doorslikken vaak een eng idee. Laat alles even proeven, daarna mag ze het uitspugen. Leg uit dat je tong een paar keer aan iets moet wennen voor je het lekker vindt.”
Wat ook helpt: kleine porties eten op een groot bord. Zo lijkt het minder. “Dan is de kans groter dat dat ene erwtje tijdens het spelen ook een keer in de mond belandt.”
Of doe een spel met je kinderen: verstop bekend en ‘nieuw’ eten onder verschillende bakjes op tafel. Stukje paprika, stukje pizza, een paar chips. Draai aan een frisdrankflesje: van onder het schaaltje waar het flesje uitkomt, moet je iets proeven. Proeven moet, doorslikken hoeft niet.
Tot slot: de website van het Voedingscentrum heeft een pagina met meer ‘gouden tips’ voor moeilijke eters.